پاورپوینت زیارتگاهی به قد مت ۱۲ قرن
بخشی از مطالب:
حرم مطهر امام رضا (ع) شامل گنبدها، گلدسته ها، نقاره خانه ها، سقاخانه ها،
صحن ها، رواق ها، مقبره ها، مساجد، مدارس، تالارها، موزه ها و کتابخانه
هاست.
گنبدها شامل گنبد طلا، گنبد گوهرشاد، گنبد الله وردیخان، گنبد پریزاد و
گنبد شیخ طبرسی هستند. گلدسته ها به دو دسته عباسی و گوهرشاد تقسیم می
شوند.
مقدمه:
ارسن پیرامون آرامگاه امام رضا (ع) مانند مسجد جامع اصفهان گنجینه (موزه)
معماری اسلامی ایران است. چون ساختمانها در آن از شیوه های گوناگون یافت
میشود. بخش بزرگی از آن از شیوه آذری و اصفهانی است. بسیاری از ساختمانها
در طی زمان از میان رفته اند که در دهه های کنونی برخی دوباره بازسازی شده
اند.
سابقه تاریخی شهر مشهد:
خراسان قدیم دارای چهار شهر بزرگ و مهم بوده است به نام های : بلخ، مرو، هرات و نیشابور
نیشابور نیز خود دارای توابعی بوده است از جمله توس که نقش بسزایی در شکل
گیری مشهد داشته است. شهر توس دارای ۴ ناحیه اصلی بوده که عبارتند از :
۱-تابران:همان توس
۲-نوقان:در شرق تابران و به فاصله ۱ مایل از جنوب نوقان دهکده سناباد وجود
داشت(کاخ حمیدبن قحطبه در وسط باغی در کنار سناباد بود) این باغ در ۲۰۳ه ق
مدفن امام رضاشد.این دهکده رو به آبادی گذاشت وبه شهری بزرگ تبدیل شد و
مشهد نام گرفت.
(مشهد از گسترش نوقان شکل گرفت)
۳-اردکان:از توابع مشهد امروزی
۴-طرقبه:منطقه ای ییلاقی در نزدیکی مشهد
(مامون امام رضا را به عنوان میهمان در باغ یاد شده بالای سر پدر خود دفن
میکند که هسته اولیه شهر جدید مشهد را تشکیل میدهد.مهمترین عامل سکونت در
این منطقه حضور رود اترک بود.)
وجه تسمیه مشهد:
اسم مکان عربی از ریشه شهادتبه معنای شهدد-به حضور-محل شهادت و مدفن شهید
نیز میدهد.آنجا از همان ابتدا به این نام نبوده بلکه اختصاص کلمه مشهد از
حمله مغولان۷۹۱ه ق صورت گرفته است. وبدین ترتیب سناباد از یادها فراموش
میشود.
اقلیم مشهد:
در ناحیه کوهستانی-در دامنه کوه قره داغو هزار مسجدو بینالود واقع شده
است.با اینکه در این منطقه قرار دارد ولی آب و هوای آن بیشتر شبیه کویر
است.
محلات قذیم:
نوقان عیدگاه-پایین خیابان-بالا خیابان-ارگ-پاچنار سیادون-محله کشمیری ها-چهنود و چهار باغ(به تقلید از چهار باغ هرات)
نگاهی بر معماری:
مقبره آن حضرت از نوع مقابر مجمو عه ای می باشد(مقابر دسته۳) زیرا این بنا
در میان مجموعه ای از ابنیه دیگر قرار گرفته مقبره محور یا به عبارتی شکل
دهنده سایر بناها بوده (در ذیل به آنها اشاره خواهیم کرد) مقبرا ایشان
ابتدا بنایی ساده بوده سپس به مرور زمان در دهه ها ی بعدی به صورت یک
مجموعه عظیم شهری در آمده.
پلان آن به صورت مربعی در حدود ۱۰*۱۰ بود.و گنبد آن نیز از نوع ناری با خیز زیاد است.
تزئینات:
دیوار های حرم از سطح به بالا دارای چند قسمت است: ۱-حاشیه کوتاه از سنگ مر
مر به ارتفاع۲۲ cm 2- ازاره در بالای این حاشیه به ارتفاع ۹۲cm از کاشی
های نفیس و ممتاز مشهور به کاشی های سنجری با اشکال هندسی منظم ۴-۶-۸ ضلعی
با رنگهای بسیار بدیع و دلپذیر که در نوع خود بی نظیر است (بر روی اغلب
کاشی ها با خطوط رقاع- ثلث و نقوش اسلیمی به طور برجسته آیات-احادیث- کلمات
قصار – امثال و اشعاری مکتوب و منقوش شده است.- در سقف ها نیز از آینه و …
استفاده شده است.و در قوسها از مقرنس
