سیر اندیشه های کنزو تانگه
معرفی
متولد 1913 اوزاکای ژاپن
تحصیل در دانشگاه معماری توکیو
همکاری با دفتر مایه کاوا (از کارمندان قبلی لوکوربوزیه) به مدت 4 سال بعد از اتمام تحصیل
1941 برنده جایزه اول طراحی بنای یادبود مونت فوجی و پروژه مرکز فرهنگی بانکوک
1946 تا 1972 فعالیت در دانشگاه توکیو
1949 برنده جایزه اول طرح مرکز صلح هیروشیما
1951 دعوت به کنگره سیام در رابطه با مفهوم هسته مرکزی شهری- مطرح شدن نظرات تانگه در سطح جهانی
رساله دکتری او ساختار فضایی یک شهر بزرگ نام داشت(1959) که برداشتی از
ساختار شهر برپایه الگوی حرکت و جابه جایی مردم میان خانه و محل کار بود.
1966 تغییر افکار از یک عملکردگرا به یک ساختارگرا در مقاله “عملکرد، ساختار، سمبل”
1987 دریافت جایزه پریتزکر
متوفی در 2005 در 91 سالگی
از دانشجویان تانگه می توان به فومی‌هی‌کو ماکی، کوجی کامی یا، آراتا ای سوزاکی، کی‌شو کوروکاوا و تانه‌او اوکی اشاره کرد.
برخی کتاب های تانگه :
- پلانی برای توکیو 1960
- ژاپن در آینده-تشکیل مگالاپلیس توکایدو1966
- ژاپن در قرن 21
جنبش متابولیسم شهری
سالهای 1960 تا 1970 ← اتمام بازسازی های پس از جنگ ← تسریع توسعه در سراسر
جهان و رشد جمعیت کشورهای صنعتی و جهان سوم← انتقال جمعیت فعال از بخش
کشاورزی به سوی صنایع و توسعه بخش خدمات ← تحولات جمعیتی و تغییر شیوه
زندگی و تاثیر فزاینده بر محیط زیست ساخته شده ← ایجاد شکل گیری اندیشه های
متابولیست ها
جنبش متابولیسم به مثابه نوعی نحوه تفکر و همکاری گروهی بود که همزمان با
برگزاری گردهم آیی جهانی طراحی در توکیو در سال 1960 با تاثیرپذیری شدید از
کنزو تانگه و همکار معروفش تاکاشی آسادا شکل گرفت.
شهر به مثابه یک موجود زنده ← هیچ طرح ثابت و انعطاف ناپذری به نام طرح
جامع، نمی تواند پاسخگوی سریع و آزادانه آن باشد ← پیشنهاد طرح هایی که
ساماندهی و آزاد سازی را همزمان فراهم آورند که تغییرات زمان حال و آینده
را در برگیرد.
متابولیست ها به دنبال روشی بودند که :
در گذر زمان اجرا شدنی باشد
از شهرهای بزرگ تا کوچک ترین ساختمان ها را پوشش دهد
استخوانبدی اصلی شهر برای یک دوره طولانی پایدار باشد ← محدود ساختن انتخاب های فردی
عناصر فرعی تر که دوره حیات کوتاهی دارند ← اجازه گزینش فردی و آزادانه به افراد
عوامل و عناصر مهم در طراحی متابولیسم ها شامل رشد، تغییر، انعطاف پذیری و
قابلیت تغییرات درونی، عناصر معمارانه، مجموعه فرمها و ساختارهای عظیم است.
موارد مورد توجه تانگه :
1) ارتباطات
شهر از نظر تانگه ← یک مجموعه سازمان یافته از کاردکردهای گوناگون که با
حرکت میلیون ها انسان، به صورت ارگانیزمی زنده درآمده است ← ایجاد
کارکردهایی که رابطه دوسویه دارند ضروری است.
بشر به طور غریزی به ارتباطات مستقیم نیاز دارد و از آنجا که حمل و نقل
برای ارتباطات مستقیم ضروری است، سامانه حمل و نقل را شالوده کالبدی و
کارکردی شهر و ساختار اصلی آن تعریف می کرد. این ساختار باید پاسخگوی
مشکلات ترافیکی و نیاز به جابجایی باشد.
“شهرهای با الگوی مرکزی-شعاعی دیگر نمی توانند نیاز به ارتباط را برآورده
کنند و این مسئله، رفته رفته به فلج شدن کارکردهای شهری می انجامد.”
با توجه به به ویژگی های حمل و نقل مدرن ضرورت دارد که سیستم رفت و آمد و معماری بناها، به عنوان یک کلیت یکپارچه بازشناخته شود.
2) فضا (به ویژه فضاهای شهری)
از دید او سرعتی که خودرو به زندگی شهری تحمیل کرده، ادراک انسان را از فضا
تغییر می دهد. در حالی که انسان هنوز فضا را با گامهایی به اندازه یک متر
تجربه می کند.
این تفاوتها، ملاحظاتی خاص را در ایجاد نظم فضای شهری ایجاب می
نماید.اختلاف در وجود سازه های بزرگ مقیاس مثل پلها و بزرگرهها در کنار
ساختمانهایی با مقیاس انسانی، یک نیاز روانی و بصری را برای بازنگری و
تغییر در مفهوم نظم فضایی شهر پدید می آورد.
او اعتقاد دارد مفهوم فضا؛ استاتیک نیست بلکه با زمان تغییر می یابد. یکی
از عوامل این تغییر، قدرت فزاینده و عظیم جامعه شهرنشین مدرن است که لحظه
به لحظه در حال تغییر فضای کالبدی جامعه از محیط بلافصل تا کل محیط زیست
است.
در شهرسازی معاصر، سرعت و مقیاسی که تکنولوژی جدید امکان پذیر ساخته است،
نظم فضایی کهن را نابود ساخته است. علاوه بر آن، تکنولوژی و سیستم اطلاعات
مدرن نیز بازتاب عمیقی را در سازماندهی فضایی داشته است. وی فضا را زمینه
ای برای برقراری ارتباط می داند که باید هرچه بیشتر با گسترش سامانه های
ارتباطی و حمل و نقل، هماهنگ شود.
3) سازمان فضایی
سازمان فضایی، یک شبکه از انرژی و اطلاعات است. سازمان فضایی، سازمانی در
ابعاد وسیع است که اطلاع رسانی موجب برقراری پیوند نزدیکتر بین عناصر و
جریان انرژی می شود. وی عقیده دارد که، ”زمینه اصلی طراحی شهری در حال حاضر
اندیشه به یک سازمان فضایی به عنوان شبکه ای از ارتباطات و به عنوان پیکره
ای زنده همراه با رشد و تغییر است. این تفکر فرآیندی است که او
”استراکچرالیزم“ یا ”ساختارگرایی“ می نامد.
4)عملکردهای شهری
تانگه باور داشت نگرش اولیه وی یک نگرش کارکردگرایانه بوده اما به سرعت از
مرزهای این نگرش می گذرد و می گوید: ”علاوه بر عملکردگرایی، ما نیازمندیم
که به فضاها ساختار بدهیم. من به این باور رسیده ام که فرآیند ایجاد
استخوان بندی یا ساختار بخشی، زمینه اصلی طراحی شهری است“.
5)نمادگرایی
او همچنین معتقد است که دادن مفاهیم نمادین به یک استخوان بندی در انجام طراحی مناسب و قابل درک برای مردم، بسیار مفید است.
فضا دنیایی از معانی است لذا ما نیازمند روندی هستیم که نمادگرایی
(سمبلیزم) را در معماری و شهرسازی دنبال کرده تا از این طریق به مفاهیم و
ارزشهای انسانی در معماری و شهرسازی دست یابیم.
اما فضاهای شهری نیازمند ایجاد نشانه های امروزین است. معماران
و شهرسازان مسئول ایجاد کانالهایی بین محیط فیزیکی و دنیای ماورالطبیعه
هستند و مسئول ایجاد پلی ارتباطی بین تکنولوژی مدرن و انسانیت می باشند
تا به برقراری مجدد اهمیت انسان در محیط زیست انسانی دست یابند.
تانگه در ارتباط با بافت کهن به حفظ بناهای تاریخی می اندیشد و سعی دارد آنها را باشکوه و عظمت بیشتری جلوه گر نماید.
وی معتقداست که درهم پیچیدگی عابران پیاده و وسائل نقلیه مانع از تامل و اندیشه در بافت های کهن می گردد .
افزایش تراکم در بافت کهن: با بالا بردن میزان تراکم، پراکندگی شهرها به
پایان خواهد رسید و محیط طبیعی و میراث تاریخی بهتر مورد محافظت قرار
خواهند گرفت.
نظریات کنزو تانگه را می توان در سه نظریه عمده دسته بندی کرد:
الف) معاصرسازی: ارتباط میان سنت و شرایط نو زندگی برای زندگی در شهرهای امروزین امری ضروری است.
ب) عظمت و تاریخ سازی: با باشکوه تر کردن بناهای تاریخی می توان باعث عظمت هرچه بیشتر آنها و همچنین موجب تجدید حیات گذشته آنها شد.
ج) تعادل بخشی در محیط: تعادل میان شهرها و محیط پیرامون آنها
اصول مورد توجه تانگه بر پایه نظریه های فوق به شرح زیر می باشند:
یکم- هم پیوندی با طبیعت
دوم-هماهنگی میان انسان و فعالیت های آن با طبیعت
سوم-پیوستگی: جایدهی بنا د رمجموعه شهری بطور اصولی و صحیح می تواند سبب تداوم پیوستگی در بافت با مجموعه گردد.
چهارم-تنوع: ایجاد هماهنگی در عین تنوع بسیار ضروری است.
برخی از پروژه های شهرسازی تانگه :
پروژه خلیج توکیو (1960)
پلان بازسازی اسکوپلیه Skoplie
مرکز جدید شهری در عباس آباد
شهرسازی در Bologne در سال 1970
طرح شهر جدید Librino ایتالیا
Yerbe Buena مرکز شهری در سانفرانسیسکو
Tokaido-Megalopolis آینده مجمع الجزایر ژاپن (به قلم کنزو تانگه)
و....
